Trong bối cảnh khởi nghiệp công nghệ ngày càng cạnh tranh, một xu hướng nổi bật đang định hình lại cách thức tổ chức và vận hành doanh nghiệp: “tiny teams” – các nhóm rất nhỏ, thậm chí một cá nhân, nhưng khai thác AI để tăng trưởng vượt trội. Financial Times mới đây đã gọi đây là triết lý quản trị “nhỏ mà có võ” khi các startups xây dựng hoàn toàn trên nền tảng AI và vận hành với số lượng nhân sự tối thiểu nhưng vẫn đạt mức tăng trưởng đột phá
Khi doanh nghiệp càng nhỏ, càng hiệu quả
Theo báo cáo từ Sifted (được trích dẫn bởi FT), từ đầu năm 2025, các nhà đầu tư đã bắt đầu ghi nhận những công ty với đội ngũ vài người nhưng doanh thu nhanh chóng đạt đến triệu đô. FT Alphaville đưa ví dụ startup AI-native như OffDeal, được giới thiệu là “ngân hàng đầu tư AI-native đầu tiên trên thế giới”, hoạt động hiệu quả với quy mô vô cùng gọn nhẹ. Anh Miriam Partington (Sifted) nhận xét: “Nhiều nhà sáng lập từng chứng kiến thảm họa khi startup lớn đầu tư nhân sự quá nhiều rồi sa sút. Họ không muốn lặp lại những sai lầm đó”
Khi mô hình truyền thống coi việc tăng headcount là dấu hiệu tăng trưởng, mô hình “tiny teams” lại tập trung vào doanh thu trên mỗi nhân viên. Giờ đây, chỉ số này trở nên hấp dẫn hơn nhiều so với sự phô trương của số lượng người
Các unicorn AI-native: quy mô nhỏ, giá trị khổng lồ
Business Insider đã tổng hợp các startup AI đạt mức định giá tỷ đô nhưng đội ngũ “siêu nhỏ” – dưới 50 người. Có thể kể đến Safe Superintelligence (giá trị 32 tỉ USD, khoảng 20 nhân sự), Anysphere (100 triệu USD doanh thu hàng năm với dưới 50 nhân viên), Magic (giá trị 1,58 tỉ USD, 20 người), Sakana AI (1,5 tỉ USD, 28 nhân viên), Skild AI (1,5 tỉ USD, 25 người) và nhiều cái tên khác. Điều đặc biệt hơn: CEO OpenAI Sam Altman từng dự đoán sẽ có công ty tỷ đô chỉ do một người vận hành – điều từng tưởng chừng không thể nhưng giờ trở nên khả thi.
Một số nghiên cứu và chuyên gia chỉ ra rằng AI không chỉ giảm sự phụ thuộc vào số lượng nhân sự, mà còn thay đổi toàn bộ cấu trúc tổ chức. Theo nhận định từ Startup Genome, các startup AI-native đạt product-market fit nhanh hơn nhờ tự động hóa và vận hành hiệu quả ngay từ nhỏ, từ đó mở ra hướng tiếp cận quỹ đầu tư với quyền thương lượng tốt hơn
Blog mang tên “AI-native startups are the blueprint for disruptive growth” nhấn mạnh: nếu bạn loại bỏ AI, startup AI-native gần như sụp đổ, bởi AI đã được tích hợp vào lõi sản phẩm. Perplexity là ví dụ nổi bật: không có con người viết nội dung, câu trả lời được tạo ra tự động và cá nhân hóa cho mỗi truy vấn, hoàn toàn không có sản phẩm nếu không có AI.
Tinh thần Lean Startup giai đoạn mới
Một bài viết từ Medium cũng ghi nhận rằng tiny teams vận hành hiệu quả nhờ tự động hóa triệt để, thuê ngoài khéo léo và tập trung tuyệt đối vào một “wedge”- mảng trọng tâm mang giá trị rõ ràng. Các nhóm 3-4 người tại Austin đã xây dựng SaaS AI đạt hợp đồng doanh nghiệp trong vòng một năm; một cá nhân tại California tạo studio kỹ thuật số đạt 2 triệu USD ARR mà không thuê thêm bất cứ người nào full-time.
Mô hình tổ chức đang dịch chuyển
Theo một chuyên khảo từ Medium, tiny teams không chỉ kết hợp người và AI, mà AI giờ đây có thể đóng vai trò là “chief of staff” tự động, làm nghiên cứu, tiếp thị, hỗ trợ khách hàng, vận hành. Sự xác thực đến từ các công ty đạt được những chỉ số từng được cho là bất khả thi. Cognition tạo ra hơn 100 triệu đô la doanh thu hoạt động (ARR) với khoảng 80 nhân viên, trong đó kỹ sư AI Devin của họ hiện đang đóng góp 25% vào các pull request. MidJourney đạt ARR 200 triệu đô la chỉ với 11 nhân viên. Cursor đạt ARR 100 triệu đô la với 20 nhân viên. Đây không phải là những trường hợp ngoại lệ – chúng đại diện cho một mô hình tổ chức mới. Shawn Wang còn khái niệm hóa “tiny teams” như các nhóm với ARR (doanh thu hàng năm) cao hơn số lượng nhân viên, nhấn mạnh tốc độ và hiệu quả của tiny teams là tương lai tổ chức trong kỷ nguyên AI.
Kết luận: Triệt để chuyển mình để tồn tại
“Tiny teams” không chỉ là phong trào thời thượng, mà là bước chuyển cơ bản của cách thức tổ chức và tăng trưởng trong kỷ nguyên AI. Những startups AI-native gọn nhẹ không chỉ cắt giảm overhead, mà khai thác năng lượng phản ứng nhanh, tinh thần sáng tạo và hiệu suất kỷ lục – một mô hình sẽ dần lan tỏa vào các doanh nghiệp truyền thống trong tương lai không xa.
